Powoli dobiega końca budową stałej siedziby Muzeum Historii Polski. Budowa rozpoczęła się w 2018 roku na terenie Cytadeli Warszawskiej. To największa i najdroższa inwestycja kulturalna w Polsce. Zapraszamy do wywiadu, którego portalowi Mazowieści.pl udzielił Pan Robert Kostro – dyrektor muzeum.

Mazowieści.pl: Na początek najważniejsze pytanie: kiedy zakończy się budowa MHP? Czego możemy się spodziewać?

– Budowa naszego muzeum to skomplikowane, bardzo złożone przedsięwzięcie. Tym bardziej miło mi powiedzieć, że oficjalne otwarcie nowej siedziby Muzeum Historii Polski zostało zaplanowane na 28 września tego roku. To uwieńczenie naszych wieloletnich starań, ale obserwując dziś – za pięć dwunasta – nowy gmach, który w ciągu ostatnich pięciu lat wyrósł na warszawskiej Cytadeli, mamy poczucie satysfakcji. Oczywiście, nie możemy się doczekać, by pokazać go wszystkim rodakom, w tym mieszkańcom stolicy i Mazowsza. Jednocześnie mam poczucie, że stolica wzbogaci się o naprawdę niezwykłe miejsce.

Z jednej strony ma ono wszelkie dane po temu, by stać się jednym z symboli Warszawy. Modernistyczny a zarazem monumentalny charakter, starannie przemyślana kompozycja fasady – to z pewnością rozwiązania obok których trudno będzie przejść obojętnie. Ułożony w nieregularne warstwy kamień przypomina, że nasze narodowe dzieje są zróżnicowane, a rozwój i trwanie nieustannie przeplata się w nich z nieciągłościami i kryzysami. Na biało-szarej kamiennej elewacji znalazło się miejsce dla reliefów z motywami inspirowanymi dziedzictwem polskiej architektury: od wczesnego średniowiecza po XX wiek.

Z drugiej strony, obszar warszawskiej Cytadeli zostanie po prawie 200 latach przywrócony obywatelom. W kompleksie w którym znajdzie swoje miejsce budynek Muzeum Historii Polski będziemy sąsiadować z Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Niepodległości oraz Muzeum Katyńskim. Ale obok doznań kulturalnych, będzie to po prostu atrakcyjne miejsce, aby spędzić tu czas: posparcerować, odetchnąć historią i świeżym powietrzem.

Foto: MHP/Maciej Cioch

Mazowieści.pl: Na jakim etapie jest przygotowanie głównej ekspozycji MHP?

– W toku są procedury związane z wyłonieniem wykonawcy wystawy stałej Muzeum Historii Polski. Natomiast w najdrobniejszych detalach dopracowany jest niezwykle szczegółowy projekt wystawy, która pokaże zwiedzającym przeszło tysiąc lat historii naszego państwa i narodu. Znajdzie się na niej ponad 3500 muzealiów, z czego ponad 2000 obiektów stanowi własność MHP, oraz ok. 400 kopii lub replik obiektów historycznych. Historia opowiadana będzie za pomocą zróżnicowanych środków: nie tylko eksponatów czy multimediów, ale również scenografii oraz instalacji artystycznych.

Ścieżka zwiedzania będzie prowadzić przez sześć galerii, w których opowiemy historię kolejnych epok: „Polska Piastów i Jagiellonów” (od początków państwa do 1573 roku), „Dawna Rzeczpospolita” (1573–1795), „Pod zaborami” (1796–1914), „Niepodległa” (1914–1939), „Polska Walcząca” (1939–1945) oraz „Polacy wobec komunizmu” (1945–1990). Narracja wystawy skoncentruje się na wolności, tożsamości i przemianach cywilizacyjnych. Uważamy te trzy wątki za niezbędne do zrozumienia i opowiedzenia polskiego doświadczenia historycznego. Chcemy zwrócić uwagę zwiedzających na kilkanaście miejsc szczególnych, w których przedstawione będą wyjątkowe wydarzenia i zjawiska z historii Polski. Wśród nich m.in. panorama pola elekcyjnego, miasto z okresu rewolucji przemysłowej, bitwa warszawska 1920 roku czy konspiracyjny lokal z okresu II wojny światowej.

Mazowieści.pl: Jakie są najciekawsze eksponaty będące w zbiorach MHP, które znajdą się w ekspozycji stałej?

– Już w 2020 r. gdy budowa naszego gmachu zbliżała się do półmetka, miała miejsce niezwykła operacja umieszczenia w nim eksponatów wielogabarytowych, które będą współtworzyć oś historii opowiadanej na wystawie Muzeum Historii Polski. Wśród nich znalazły się między innymi tysiącletni dąb, pamiętający czasy Mieszka I, lokomobila parowa z początku XX wieku, transporter opancerzony SKOT, a także fragmenty pomnika Feliksa Dzierżyńskiego, przypominające o upadku komunizmu. Były to przedmioty, które ze względu na wielkość i ciężar łatwiej było umieścić w budynku przed zmontowaniem dachu. Ale rzecz jasna oprócz nich nie brakuje także innych bardzo interesujących eksponatów które uświetnią wystawę stałą MHP, gdy zostanie ona otwarta. Warto wspomnieć o wyjątkowym urządzeniu, tzw. polskiej Enigmie, służącej do łamania niemieckich szyfrów w okresie II wojny światowej czy też o unikatowych obrazach namalowanych przez malarzy z bractwa św. Łukasza na wystawę światową w Nowym Jorku w 1939 r., prezentujących panoramę najważniejszych wydarzeń z dziejów Polski przedrozbiorowej.

Foto: MHP/Michał Janiszewski

Mazowieści.pl: Czy planowane są jakieś specjalne wydarzenia lub ceremonie związane z otwarciem muzeum?

Oficjalne otwarcie będzie okazją do tego by gościć w nowym gmachu przedstawicieli władz państwowych, osoby najbardziej zasłużone dla powstania Muzeum oraz stosunkowo wąskie grono zaproszonych gości. Ale już w kolejnych dniach planujemy zaprosić wszystkich do odwiedzenia nowej siedziby Muzeum Historii Polski. W gmachu na Cytadeli prezentowana będzie wystawa czasowa opowiadająca o tworzeniu kolekcji Muzeum Historii Polski. Obecnie w naszych zbiorach znajduje się prawie 60 tysięcy zabytków, które pozwolą nam na różne sposoby opowiadać historię naszego państwa i narodu. Otwarciu gmachu oraz wystawy będzie towarzyszył prawdziwy festiwal otwarcia, na którym nie zabranie tak atrakcji edukacyjnych, jak i dobrej rozrywki. Tak, aby wszystkim naszym gościom przedstawić się od razu z najlepszej strony.

Mazowieści.pl: Jakie kolejne wystawy planują Państwo w najbliższym czasie?

Myślę, że mogę opowiedzieć już o pierwszej wystawie tematycznej, którą otworzymy wiosną 2024 roku. Będzie ona przedstawiała, w jaki sposób w różnych epokach Polacy tworzyli opowieść o historii Polski. Zaczniemy od Galla Anonima i innych kronikarzy, a skończymy na XX-wiecznych filmach historycznych i nowoczesnych muzeach.

Mazowieści.pl: Interesującą inicjatywą MHP jest powołanie młodzieżowej rady muzeum. Proszę powiedzieć, jaki jest cel powołania tej rady i jakie inicjatywy zamierza podejmować młodzieżowa rada muzeum?

Z punktu widzenia mojego i wszystkich twórców muzeum szczególną wagę ma wymiar edukacyjny. Aby jednak skutecznie realizować tę misję potrzebujemy żywego kontaktu z widzami, zwłaszcza z młodym pokoleniem. Od naszych radnych oczekujemy wszechstronnego wspierania Muzeum Historii Polski w realizowaniu jego misji, a kluczowa jest w tym kontekście perspektywa generacyjna, przede wszystkim poprzez współtworzenie oferty odpowiedniej dla rówieśników członków Rady. Już niebawem nasi młodzieżowi radni rozpoczną realizację własnych projektów, będziemy ich wspierać i chętnie o tym informować.

Mazowieści.pl: Czy w związku z finalizowaniem budowy siedziby Muzeum Historii Polski władze Warszawy podjęły działania w celu zadbania o odpowiednie skomunikowanie instytucji ze ścisłym centrum oraz dworcem centralnym, metrem itp.?

Niestety muszę powiedzieć, że nie widzimy efektów pism i spotkań z władzami Warszawy w sprawie uporządkowania dojścia do Cytadeli ulicą Dymińską. Są tam stare nierówne płyty chodnikowe, brzydkie i pokrzywione paliki, a to właśnie tamtędy spodziewamy się dużego ruchu pieszego od strony metra, tramwajów i kolei z rejonu Dworca Gdańskiego i Al. Mickiewicza. Natomiast bardzo liczymy na wsparcie Żoliborza. Niedawno gościliśmy na Cytadeli, wespół z naszymi kolegami z Muzeum Wojska Polskiego, grupę radnych. Była to okazja aby zaprezentować nasze budynki, ale przede wszystkim rozmawialiśmy o współpracy, o funkcjonowaniu naszych muzeów w ramach tkanki miejskiej. Trudno było nam znaleźć punkty sporne, wszak wszystkim nam zależy na tym, by ruch gości naszych muzeów odbywał się płynnie z poszanowaniem interesów mieszkańców dzielnicy, a jednocześnie, by żoliborzanie uważali Cytadelę za miejsce sobie przyjazne.